Bağla
Axtarış sözünü daxil edin
Son illər Rusiya mətbuatının bir əldə cəmləşməsi istiqamətində ciddi addımlar atıldı. Bu gün vaxtilə NTV-də olan Kiselyov komandasını, Şenderoviçi, Parfyonovu görmək mükün deyil. Qərb mətbuatı tərəfindən qəbul edilən, hörmət bəslənilən həmin peşəkar kadırların əksəriyyəti mətbuatdan və televiziyalardan uzaqlaşdırıldı. Onların yerinə şantajı, qorxunu, xofu təbliğat ruporuna çevirən Solovyovlar, Babayanlar, Simonlaynlar və İrada Zeynalova kimi millətini danan “peşəkar”lar gəldi.
Rəqəmsal hökumətdə süni intelektin tətəbiqi həm ölkəmizdə, həm də dünyada kifayət qədər əhəmiyyət daşıyan bir prosesə çevrilibdir. Azərbaycanda Rəqəmsal hökumətin yaradılması istiqamətində indiyə qədər ciddi addımlar atılıb və kifayət qədər nəticələr əldə edilibdir. Amma süni intelektin bu prosesə tətbiqi ilə bağlı addımlar hələ yeni atılır.
Ənənəvi media jurnalistikasında önəmli olan etik prinsiplərin qorunmasında mühafizəkarlığa daha ciddi əməl edilməsidir. Ümumiyyətlə jurnalistikada etik normalar həmişə müzakirə obyektində olubdur. Çünki jurnalistikada etika və peşəkarlıq bəzən bir araya sığmaz dərəcədə bir-birinə müxalif ola bilirlər. Ona görə jurnalistikada etik dəyərlərin peşəkarlıqdan öndə, bir yerdə və yaxud sonda addımlaması həmişə müzakirə və mübahisə predmetinə çevrilib.
Demokratiya, söz azadlığı terminlərinə nəzəri baxış olduğu kimi qalsa da, praktik tətbiqi 20 il bundan əvvəlki formasından ciddi şəkildə fərqlənir. Sovetlərdən sonra müstəqil olan respublikalarda demokratiya və söz azadlığı təlqin olunan və olunanı öz bildiyimiz kimi tətbiq etməyə çalışsaq da enində sonunda yaradılan süni labirintdən hələ də çıxa bilməmişik. Nəzəri olaraq demokratiya və söz azadlığının tərifini asanlıqla deyirik. Amma tətbiqində rastlaşdığımız kənar maneələri keçə bilmirik ki, bilmirik.
Tədqiqatçılar insan ömrünün ən yuxarı həddini hesabladılar.
Ermənistanın oxunan qəzeti olan "Hraparak" yazır ki, təxminən 160-a yaxın erməni əsgəri İran ərazisində qalıb. Qəzet etibarlı mənbələrə istinadən yazır ki, II Qarabağ Savaşı vaxtı 160 erməni hərbçisi canlarını xilas etmək üçün məcbur İran ərazisinə keçiblər və işin ən maraqlı tərəfi odur ki, 6 aydan çox vaxt keçməsinə baxmayaraq, hələ də qonşu ölkədədirlər, Ermənistana təhvil verilməyib. Məlum deyil ki, İran tərəfi hansı səbəblə bu günə qədər o qədər əsgəri tutub saxlayıb və geri vermir. Qeyd olunur ki, ola bilsin, İran hərbçilərinin bir neçə gün əvvəl Ermənistana səfəri zamanı erməni əsgərləri ilə bağlı situasiya da müzakirə mövzusu olub. Hətta ehtimal olunur ki, erməni hərbçilərini geri təhvil verməyin müqabilində iranlılar Ermənistan dövlətinə hansısa şərtlər də irəli sürüblər. Qəzet məsələ barədə Ermənistan Müdafiə Nazirliyinə sorğu göndərib ki, açıqlama alsın, ancaq nazirlik sözügedən məsələyə şərh verməyi məqsədəuyğun hesab etməyib. Qeyd edək ki, çoxsaylı erməni hərbçilərinin İrana keçmələri barədə məlumatlar hələ 44 günlük müharibənin gedişində və ondan sonrakı vaxtlarda da fərqli kanallarda yayılırdı. Şübhə yox ki, bir sıra itkin düşdüyü ehtimal olunan əsgərlərin valideynləri İranın Ermənistandakı səfirliyinə bununla bağlı müraciət ediblər və onlara bildirilib ki, səfirlik erməni hərbçilərinin onların ərazisində mövcudluğu barədə hər hansı informasiyaya malik deyil. P.S. Hər zaman öz ordularının məğlubedilməzliyi və dünyaya səs salan mifik qəhrəmanlıq tarixi haqqında qlobal miqyasda piar aparan, bununla öyünən ermənilər şahidi oldular ki, Azərbaycan ordusu 44 günlük savaşda onların əsgərlərini necə pərən-pərən saldılar, kütləvi fərariliyə məcbur etdilər və döyüş mövqeyini, döyüş bayrağını, hərbi texnikalarını, silah-sursatı qoyub qaçmalarına səbəb oldular. Sadəcə ay yarım bəs elədi ki, Azərbaycanın şanlı ordusu düşmənin hərbi sistemini darmadağın etsin! Bir sözlə, ermənilər dünyada çox rəzil duruma düşdülər. Haqqında yazdığımız bu olay da həmin biabırçı durumun başqa bir nümunəsidir. Mümkündür ki, Azərbaycan Ordusunun cənub istiqamətində başlatdığı ildırım sürətli hücum əməliyyatı nəticəsində cəbhə yarıldıqdan sonra, çarəsiz qalan erməni əsgərləri hara qaçacaqlarını kəsdirməyib, məcbur qalaraq İran-Azərbaycan sərhədini aşıb, Araz çayını üzərək qarşı tərəfə keçiblər. Son vaxtlar erməni mediasında 200-dən çox hərbçi haqqında məlumatın olmadığı, guya həmin hərbçilərin də Azərbaycan tərəfində əsirlikdə olduğu barədə məlumatlar yayılırdı. Azərbaycan dövləti isə əlində 70-ə yaxın diversantın olduğunu dəfələrlə bildirib. İndi məlum olur ki, sən demə, itkin düşdüyü ehtimal edilən erməni hərbçilərinin çoxu İran İslam Respublikasında girovdurlar. Mirzə Rəşad Bakuvi
ABŞ prezidenti Co Bayden geri çəkildi. Ağ Evin keçmiş sahibi Donald Tramp Rusiyanın “şimal axını -2” layihəsinə və bu layihədə iştirak edən şirkətlərə qarşı müxtəlif sanksiyalar tətbiq edirdi. Bu sanksiyalar Almaniyaya qaz nəql etmək istəyən Rusiyanın işini çətinləşdirmişdi. Çünki, Amerika sanksiyalarından çəkinən bir qrup şirkət layihəni tərk etmişdilər. Digər tərəfdən Amerikanın Avrpodakı əsas müttəfiqlərindən biri Almaniya üzərində Vaşinqtonun artan təzyiqini hiss edirdi. Trampdan fərqli olaraq Bayden Almaniyaya rahat nəsəf almağa imkan vermək üzəridir. Baydenin təlimatıyla Dövlət Departamenti “şimal axını – 2” layihəsinə qarşı sanksiyaları dayandırmağa qərar verib. Bu qərarın izahı belədir ki, boru xəttinin təxminən 95 faizi tikilib, ona görə də prosesə mane olmaq mümkün deyil. Bu izah xaricdə Ukrayna və Polşanı, daxildə isə respublikaçıları qane etməyib. Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski son çıxışında Ağ Ev administrasiyasının qərarından məyus olduğunu gizlətməyib. Zelenski ona işarə edib ki, Rusiya ilə mübarizədə Amerikaya çox da arxayın olmaq mümkün deyil. Kiyev hesab edir ki, “şimal axını – 2” layihəsi işə düşdükdüdən sonra Moskvanın Ukraynaya qarşı hərbi təzyiqi artacaq. Digər tərəfdən Rusiya “şimal axını – 2” boru xətti ilə Avropaya qaz nəqlinə başladıqdan sonra Ukraynadan keçən boru xəttinə ehtiyacı olmayacaq. Demək, Moskva bu yolla Ukraynaya iqtisadi təzyiqini də artıracaq. Varşava da Baydenin qərarından narazıdır. Çünki, Varşava da Kiyev kimi düşünür ki, Rusiya “şimal axını – 2” layihəsi vasitəsilə həm Avropanın enerji bazarında möhkəmlənəcək, həm də Arvopaya təzyiq imkanı qazanacaq. Buna baxmayaraq, Ukrayna və Polşa ABŞ-dan asılıdırlar və Vaşinqtonda hesab edirlər ki, Varşava ilə Kiyevi yola gətirməyi bacaracaqlar. Ağ Ev üçün əsas problem daxildədir, Respublika Partiyasının üzvləri Baydenin qərarını tənqid edir və bununla Ağ Ev sahibinə qarşı ilk dəfə böyük cəbhə açmaq imkanı qazanıblar. Məsələ burasındadır ki, respublikaçı prezident Donald Tramp Rusiya ilə münasibətləri nizamlamağa qərar verəndə demokratlar, o cümlədən Co Bayden onu sərt tənqid edirdilər. Ancaq Bayden prezident olduqdan sonra faktiki Moskvanın istəyini yerinə yetirdi – boru xəttinə qarşı sanksiya qərarını ləğv etdi. Təsadüfi deyil ki, Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Dövlət Departamentinin qərarını “müsbət siqnal” kimi dəyərləndirib. Elə bil müsahibəsində Rusiya prezidentini qatil adlandıran Bayden deyildi. Baydenin boru xəttinə qarşı sanksiyadan imtina etməsinin başqa səbəbi də var. ABŞ prezidenti Avropa turnesinə hazırlaşır. Ağ Ev sahibi boru xəttinə qarşı sanksiya qərarından imtina etməklə Almaniyaya səfərinin uğurlu nəticələnəcəyinə ümid edir. Tramp Avropaya yuxarıdan aşağı baxırdı, Bayden isə göstərmək istəyir ki, Avropa ilə ittifaqa sadiqdir. Buna baxmayaraq, Bayden respublikaçılarla mübarizəyə hazır olmalıdır. Baydeni satqınlıqda ittiham etməkdən tutmuş Mərkəzi və Şərqi Avropadakı müttəfiqlərinin maraqlarını qurban verməsinə qədər addımlarda ittiham edə bilərlər. Elə Donald Trampın özü də Baydeni sancmağı unutmayacaq. Beləliklə, Putin nisbi qələbəsini qeyd edə bilər. Doğrudur, Vaşinqqtonun Rusiyaya qarşı digər ünvanlı sanksiyaları qüvvədə qalır, hələ yeniləri də əlavə oluna bilər. Ancaq Putin üçün əsas məsələ “şimal axını – 2” layihəsini bitirmək idi ki, bu boru xəttin ilin sonuna qədər işə düşəcək. Baydenin qərarı və “şimal axını – 2” layihəsinin işə düşməsinin Azərbaycana hər hansı təsiri ola bilərmi? Məsələ burasındadır ki, Azərbaycan da bu ildən başlayaraq qazını Avropaya nəql edir. TAP boru xətti “şimal axını – 2” boru xəttinə rəqib deyil, qaz fərqli bazarlara nəql olunur. Bəlkə də “şimal axını – 2” boru xəttinin işə düşməsi Avropa ölkələrinin və Amerikanın TAP-a marağını artıra bilər. Çünki, həm Avropa İttifaqı ölkələri, həm də ABŞ köhnə qitənin tamamən Rusiya qazından asılı olmasını istəmirlər. Bu isə Azərbaycan qazına marağı artıracaq. “Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
İsrail Azərbaycan əlaqələri yüksək səviyyədə davam edir. Buna baxmayaraq Azərbaycan indiki İsrail-Fəəlstin məsələsində bəynəlxalq hüquqa uyğun olaraq problemin həllində maraqlıdır. Bu gün Yaxın Şərqdə davam edən uzun sürən bu böhrana baxmayaraq İsraildə Azərbaycan səfirliyi açılmalıdır. İsraillə əlaqələr heç də üçüncü ölkələrə qarşı yönəlməyib. Azərbaycan məhz Fələstin məsələsinə görə bu illər ərzində səfirlik açmayıb. Hazırda isə, bu problemə görə siyasi əlaqələri qarşılıqlı səfirlik açmaq mərhələsinə gətirmək lazımdır.
