Avropa ölkələrində "meymun çiçəyi" epidemiyası qeydə alınıb: Nəyi bilməlisiniz
19.05.2022

Avropa ölkələrində insanlar arasında "meymun çiçəyi" epidemiyası qeydə alınır. Bu günə qədər Böyük Britaniya, İspaniya, İsveç və Portuqaliyada bu xəstəliyə yoluxma halları müəyyən edilib.

RBC-Ukrayna bu xəstəliyin insanlar arasında yayılması barədə məlumat toplayıb.

Meymun çiçəyi aşkar edildiyi yerlər

İspaniya və Portuqaliya rəsmiləri bu xəstəliyə yoluxan 40-dan çox şübhəli şəxsin müəyyən edildiyini açıqlayıb. Epidemiyalar paytaxtlarda - Madrid və Lissabonda cəmləşib. Maraqlıdır ki, xəstəlik yalnız kişilərdə müəyyən edilir. Kişilərin bəziləri homoseksualdır.

Böyük Britaniya, İtaliya, İsveç və həmçinin ABŞ-da da bir neçə xəstəlik ocağı müəyyən edilib. Virus Afrika ölkələrinə səyahət edən kişilərdə aşkar edilib.

Nadir virus
Bu  heyvanlardan insanlara keçən nadir virus xəstəliyidir. Semptomlar keçmişdə çiçək xəstəliyində müşahidə olunanlara bənzəyir, lakin daha az şiddətlidir. Xəstəlik halları Afrikanın tropik yağış meşələri olan ərazilərində baş verir.

Necə ötürülür
İlkin infeksiya yoluxmuş heyvanların qanı, bədən mayeləri və tərləmiş dəri və ya selikli qişaları ilə birbaşa təmasda baş verir. Meymunlar, Qambiya siçovulları və dələlərlə təmasdan sonra yoluxma halları qeyd olunub. Digər bir risk faktoru, düzgün qaynadılmayan xəstə heyvanların ətinin istehlakıdır.

Xəstəlik tənəffüs yolları, dəri, bədən mayeləri və ya ifrazatları ilə sıx təmas zamanı insandan insana ötürülür. Çox vaxt infeksiya hava damcıları ilə baş verir, həmçinin cinsi yolla da keçir.

İşarələr və simptomlar
İnkubasiya dövrü adətən 6-16 gündür, lakin 5-21 gün arasında da dəyişə bilər:

invaziya dövrü (0-5 gün) - hərarət, şiddətli baş ağrısı, şişkin limfa düyünləri, bel ağrısı, əzələ ağrısı və şiddətli zəiflik ilə xarakterizə olunur;
dəri səpgiləri dövrü (qızdırma başlayandan 1-3 gün sonra) - üzdə bədənin digər hissələrinə yayılan səpgi görünür. 
Dəri lezyonları ağız boşluğunun selikli qişalarının membranlarında (70% hallarda), cinsiyyət orqanlarında (30%), həmçinin konyunktivada (göz qapağında) (20%) və buynuz qişada (göz almasında) görünür.

Necə müalicə etmək
Meymun çiçəyi adətən öz-özünə yox olur, lakin simptomlar 14-21 gün davam edir. Ağır hallarda uşaqlar arasında daha çox rast gəlinir və virusa məruz qalma dərəcəsi, xəstənin sağlamlığı və ağırlaşmaların şiddəti ilə əlaqədardır.

Meymun çiçəyi üçün xüsusi müalicə və ya peyvənd yoxdur. Məlumdur ki, çiçək xəstəliyinə qarşı peyvənd edilmiş şəxslər bu xəstəliyin ağır gedişatına daha az həssasdırlar.

Ölüm haqqında nə məlumdur
Ölüm epidemiyalar arasında geniş şəkildə dəyişir, lakin sənədləşdirilmiş hallarda 10%-dən az olmuşdur. Ən çox ölümlər azyaşlı uşaqlar arasında baş verir. Ümumiyyətlə, gənc yaş qrupları meymun xəstəliyinə daha çox həssas ola bilər.

Xatırladaq ki, ötən il ABŞ-da meymun çiçəyi xəstəliyi qeydə alınmışdı.

Əli Əliyev

visiontv.az