Bu dövrdə regiondakı demək olar ki, bütün ölkələr (Kuba və Haiti istisna olmaqla) avtoritar hərbi rejimlərdən imtina edərək demokratik hökumətə keçdi. Sosial-siyasi həyatın demokratikləşməsi dünyanın əksər demokratik ölkələri üçün artıq ənənəvi hala gələn dini plüralizm vəziyyətinə səbəb oldu. Əsrlər boyu yalnız de-fakto yeganə dini qurum deyil, həm də real sosial-siyasi qüvvə olmağa öyrəşmiş Latın Amerikası Katolik Kilsəsi yeni şərtlərə hazır olmadığını göstərdi. Çünki Vatikan üçün ən qorxunc yuxu demokratik rejimlərdir. Latın Amerikası katolikliyi üzrə aparıcı Amerika mütəxəssisi F. Haqopianın qeyd etdiyi kimi, "Kilsə üçün dilemma ondan ibarətdir ki, demokratiyada məqsədlərə müxtəlif təşkilatlar tərəfindən eyni vaxtda asanlıqla nail olmaq mümkündür. Mənəvi sahəyə gəldikdə isə, həmin F. Haqopianın fikrincə, "plüralizm Latın Amerikasının katolik bölgəsi kimi kimliyini təhdid edir. Bu, ilk növbədə, son onilliklərdə yerli Katolik Kilsəsinin getdikcə daha ciddi rəqibinə çevrilən Latın Amerikası bölgəsində protestantlığın yüksəlişi ilə əlaqədardır.

Qitədə Vatikan üçün kilit ölkələrdən biri əlbəttə Kuba sayılır. Katolik Kilsəsi adada ispanların Kolumbun karavellərinin gəlişi ilə özünü möhkəmləndirdi. Misal üçün, Respublikaçı Havana ilə Vatikan arasında rəsmi münasibətlərin başlanğıcı 7 iyun 1935-ci ilə təsadüf edir. Həmin il müvəqqəti prezident Karlos Mendietanın 208 nömrəli Fərmanı ilə Vatikanda Kuba səfirliyinin yaradılmasına icazə verildi. Eyni zamanda, adanın Müqəddəs Taxt-Tacdakı Fövqəladə və Səlahiyyətli Nümayəndəsi təyin edildi. Vatikan da öz növbəsində bu jestə qarşılıq verdi və Papa 11-ci Piusun göstərişi ilə Kubada Apostol Nunsiatorluğunun yaradılması elan edildi. Sənəd 11 sentyabr 1935-ci ildə Dövlət Katibi Kardinal Eugenio Pacelli tərəfindən razılaşdırıldı və imzalandı, Vatikanın Kuba siyasətini kurasiya edən bu kardinal dörd il sonra 12-ci Pius adı ilə Papa oldu. Adada ilk Apostol Nunsiçisi əvvəllər Kuba ilə münasibətləri Vest-Hind adaları və Meksikanı kurasiya edən Monsinyor Cüzeppe Karuana təyin edildi. O, etimadnaməsini 6 dekabr 1935-ci ildə Kubada təqdim etdi.

Müqəddəs Taxt-tac və Kuba arasındakı əlaqələr, 1959-cu ilin yanvarında adada qurulan inqilabi hakimiyyətlə fikir ayrılıqlarının, yumşaq desək, gərgin anlara baxmayaraq, qorunub saxlanıldı. Üzdə Kastro höküməti uzun müddət Kubadakı Katolik Kilsəsi ilə düşmən münasibət bəsləsə də münasibətlər pərdəarxasında davam etdi. Lakin 1990-cı illərdə Kuba İnqilabının lideri Kastro və hökumət kilsə liderləri və dindarlarla barışıq dialoqunu gücləndirdilər və bu, bu günə qədər davam edir. Yeri gəlmişkən, 1941-ci ildən bəri Kuba Kilsələri Şurası (Consejo de iglesias de Cuba) adada fəaliyyət göstərərək dinlərarası dialoqu təşviq edir və müxtəlif dini məzhəbləri birləşdirir. Latın Amerikasında hərbi diktaturalar ənənəvi olaraq Katolik Kilsəsindən mənəvi və maliyyə dəstəyi axtarırdılar. Onlar inanırdılar ki, bu dəstək müəyyən dərəcədə onların vəhşiliklərini ört-basdır edəcək və onlara müəyyən dərəcədə legitimlik verəcək.

Pərviz Əliyev

visiontv.az