ABŞ-ın müttəfiqləri və rəqibləri çərşənbə günü Prezident Donald Trampın Birləşmiş Ştatların Qəzza zolağının nəzarətini ələ keçirmək, 2 milyon fələstinlini başqa ölkələrə köçürmək və sonra da Aralıq dənizi salihində yerləşən ərazini “Yaxın Şərqin Rivierası”na çevirmək təklifini qınayıblar.
Dünyanın Trampın çərşənbə axşamı Ağ Evdə İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahu ilə keçirilən mətbuat konfransında irəli sürdüyü təklifə cavabı sürətli və əsasən universal bir şəkildə bir zamanlar Nyu York daşınmaz əmlak maqnatının ideyasının əleyhinə olub.
Britaniya, Çin, Almaniya, İrlandiya, Rusiya və İspaniya iki dövlətli həll yolunu - Qəzza və İsrailin işğalı altındakı İordan çayının qərb sahilini əhatə edəcək müstəqil Fələstin dövlətinin yaradılmasını - dəstəkləməyə davam etdiklərini bildiriblər. Yaxın Şərqdə onilliklərdir davam edən münaqişə və müharibələrə son qoymağa yönəlmiş iki dövlət təklifi uzun müddətdir ki, ABŞ-ın bölgədəki siyasətinin əsasını təşkil edir, baxmayaraq ki, Netanyahu hökuməti buna qarşı çıxır.
Amerikanın Yaxın Şərqdə mühüm neft hasil edən müttəfiqi olan Səudiyyə Ərəbistanı, tez bir zamanda kəskin ifadəli bəyanatla öz mövqeyini ifadə edərək, müstəqil Fələstin dövlətinin yaranması çağırışının “möhkəm, dönməz və sarsılmaz mövqe” olduğunu bildirib.
Avstraliyanın baş naziri Antoni Albanis iki dövlətli həll yolunu dəstəkləyərək, "Avstraliyanın mövqeyi bu səhər olduğu kimi, keçən il də, 10 il əvvəl də eynidir" deyib.
Netanyahu plana dəstəyini təklif edərək, çərşənbə axşamı deyib ki, onun müharibədə məqsədlərindən biri fələstinli militant qrupu HƏMAS-ın bir daha İsrailə təhlükə yaratmamasını təmin etməkdir.
Ancaq Netanyahu deyib ki, Tramp “bunu daha yüksək səviyyəyə qaldırır.”
"Məncə bu, tarixi dəyişə biləcək bir şeydir və bu, həqiqətən də bu yolu izləməyə dəyər," o deyib.
Tramp çərşənbə axşamı iki dövlətli həll yolunu dəstəkləyib-dəstəkləmədiyinə dair sualı cavablamaqdan qaçınıb. O deyib ki, onun Qəzza ilə bağlı planı “iki dövlət, tək dövlət və ya hər hansı digər dövlət barədə heç nə demir.”
Fələstinlilər və yaxınlıqdakı ölkələr Trampın ideyalarını rədd edir
Fələstinli prezident Mahmud Abbas Birləşmiş Millətlər Təşkilatını “fələstinli xalqı və onların ayrılmaz hüquqlarını qorumağa” çağırıb və Trampın etmək istədiyinin “beynəlxalq hüququn ciddi şəkildə pozulması” olacağını deyib.
HƏMAS bildirib ki, Trampın Qəzza ilə bağlı təklifi “bölgədə xaos və gərginlik yaratmaq üçün reseptdir. Sionist işğalı soyqırım və məcburi köçürmə cinayətinə görə cavabdehlik tutulmaq əvəzinə, cəzalandırılmır, mükafatlandırılır.”
Tramp ABŞ-ı Qəzzaya nəzarət etməsində çağırış etmədən əvvəl belə, Misir və İordaniya son günlərdə onun Qəzzanın fələstinli əhalinin onların ölkələrinə köçürülməsi təklifini rədd ediblər.
Misirin Xarici İşlər Nazirliyi bəyanat yayaraq, “fələstinliləri Qəzza zolağından köçürmədən” Qəzzada yenidənqurma işlərinin aparılmasının vacibliyini vurğulayıb.
BMT-nin insan haqları üzrə komissarı Volker Türk çərşənbə günü deyib ki, İsrailin işğal etdiyi Qəzzadan insanları deportasiya etmək qanunsuzdur.
“Öz müqəddəratını təyinetmə hüququ beynəlxalq hüququn əsas prinsipidir və Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin bu yaxınlarda bir daha vurğuladığı kimi, bütün dövlətlər tərəfindən qorunmalıdır,” Türk açıqlamasında bildirib. “İnsanların işğal olunmuş ərazilərdən hər hansı şəkildə zorla köçürülməsi və ya deportasiyası qəti qadağandır.”
visiontv.az