Dünya 10 il ərzində bu böhranla başa çıxa BİLMƏYƏCƏK

25.11.2024

Norveçin Beynəlxalq İnkişaf naziri Anne Tvinnereim dünyanın qarşıdakı on ildə plastik tullantı böhranını idarə edə bilməyəcəyini və buna görə də plastik istehsalının azaldılmasının zəruri olduğunu bildirib.

BAKU.WS xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, son araşdırmalar mikroplastiklərin insanın plasentasında, arteriyalarında və testislərində aşkar edildiyini göstərib. Bu, ürək tutmaları, insultlar və digər sağlamlıq problemləri ilə əlaqələndirilir. Araşdırma nəticələri plastiklərin insan sağlamlığına, biomüxtəlifliyə və iqlimə yaratdığı təhlükələri bir daha gündəmə gətirib.

Tvinnereim "Dünya hazırda liderliyə və yaxşı xəbərlərə hər zamankından daha çox ehtiyac duyur" deyərək ölkələri cəsarətli addımlar atmağa çağırıb.

İki il əvvəl 175 ölkə plastiklərin bütün həyat dövrünü əhatə edən hüquqi saziş üzrə danışıqlara başlamağı qəbul edib. Lakin plastik sənayesinin 712 milyard dollarlıq dəyərinin azalmasının zəruriliyi ilə bağlı fikir ayrılıqları irəliləyişə mane olur.

"İstehsalı azaltmadan uğur mümkün deyil"

Mütəxəssislər 2060-cı ilə qədər plastik istifadəsinin üç dəfə artacağını, plastik tullantıların isə yarısının poliqonlara göndəriləcəyini proqnozlaşdırır.

Qlobal səviyyədə bəzi birdəfəlik plastiklərin mərhələli şəkildə qadağan edilməsi və plastiklərdə, xüsusilə qida qablaşdırmalarında, uşaq oyuncaqlarında olan zərərli kimyəvi maddələrin istifadəsinə son verilməsi məsələsində fikir birliyi yarana bilər. Lakin Səudiyyə Ərəbistanı, Rusiya və İran kimi fosil yanacaq istehsalçısı ölkələr istehsal məhdudiyyətlərini rədd edərək tullantıların idarə olunmasına diqqət yetirilməsini müdafiə edir.

ABŞ plastik istehsalında lider ölkələrdən biri olaraq istehsal məhdudiyyətlərini dəstəkləyə biləcəyini açıqlayıb. Lakin Donald Trampın 2025-ci ildə yenidən prezident olma ehtimalı bu siyasətlərin həyata keçirilməsi ilə bağlı suallar doğurur.

Ekspertlər, "Çin hərəkətə keçərsə, effektiv razılaşma əldə etmək şansımız artar. Əks halda bu proses olduqca çətin olacaq," deyə qeyd ediblər.

Plastik çirklənməsi ilə mübarizə üçün kritik əhəmiyyət kəsb edən BMT danışıqları 1 dekabrda başa çatacaq. Ölkələr arasında fikir ayrılıqlarına baxmayaraq, Tvinnereim "Ümidliyəm və irəliləyiş əldə edəcəyimizə inanıram," deyərək prosesin müvəffəqiyyətlə nəticələnəcəyinə optimist yanaşıb.

Visiontv.az