Azərbaycan Kosmik Sənayesi İstehsalçı Mərhələsində: Azərkosmos tərəfindən 31 Milyon Manat Nizamnamə Kapitalı ilə “Spacecraft Development and Production” MMC Yaradıldı.

İstifadəyə verilən “E-qanun.ai” platforması Azərbaycanın hüquq sistemində Süni İntellekt əsaslı sistemlərin tətbiqinə dair atılmış strateji addımdır. Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi ilə Ədliyyə Nazirliyinin birgə əməkdaşlığı çərçivəsində Milli Süni İntellekt Mərkəzi tərəfindən hazırlanmış platforma, "Azərbaycan Respublikasının 2025 – 2028-ci illər üçün Süni İntellekt Strategiyası"nın tələblərinə cavab verir. Platformanın məqsədi qanunların hər kəs üçün əlşatan və anlaşılan olmasını təmin etmək, eyni zamanda peşəkarların iş prosesini sadələşdirməkdir.

“Onlayn Azərbaycan” layihəsi bitdi və ölkənin hər yerinə GPON texnologiyası tətbiq olundu. Bu müddətdə yaradılan və yenilənən infrastruktur layihələrinin nəticəsidir ki, biz hazırda 10G və 50G PON texnologiyalarından danışa bilirik. “Aztelekom” rəsmilərinin müsahibəsi qarşıma çıxdı. Müsahibəni oxuduqdan sonra deyə bilərəm ki, artıq həqiqi ultrasürət adlandırdığımız mərhələyə yaxınlaşırıq.

Azərbaycan Televiziyasından (AzTV) dövlət qurumlarına müraciət edərək, mobil operatorların istehlakçı hüquqlarını pozması ilə bağlı, xüsusilə aztəminatlı insanları narahat edən bir məsələni diqqətə çatdırdım.

2017-ci ildən etibarən Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Xidməti süni intellektə əsaslanan torpaq səthinin monitorinq sisteminin tətbiqinə başlayıb. Bu, ölkə üzrə böyük həcmli məlumatların rəqəmsal emalı və onların analitik təhlili istiqamətində ilk genişmiqyaslı təşəbbüslərdən biri hesab olunurdu.

Hal-hazırda iqlim dəyişikliyi mövzusu təkcə qlobal səviyyədə deyil, həm də regional elmi ictimaiyyətin diqqət mərkəzindədir. Azərkosmos bu sahədə çalışan tədqiqatçılar üçün mühüm əhəmiyyət daşıyan ClimateReport.az platformasını ictimaiyyətə təqdim etməklə, iqlim dəyişikliklərinin müşahidəsi və təhlilində keyfiyyətli və açıq məlumatlara çıxışı mümkün edir. Qeyd edilməlidir ki, bu tip məlumatların 50%-dən çoxu peyk müşahidələri vasitəsilə toplanır və bu, xüsusilə geniş və çətin əlçatan ərazilərdə – məsələn, Xəzər dənizi hövzəsində baş verən dəyişikliklərin izlənməsi baxımından əvəzsiz vasitədir.

İqlim dəyişikliyi mövzusu təkcə qlobal səviyyədə deyil, həm də regional elmi ictimaiyyətin diqqət mərkəzindədir. Azərkosmos bu sahədə çalışan tədqiqatçılar üçün mühüm əhəmiyyət daşıyan ClimateReport.az platformasını ictimaiyyətə təqdim etməklə, iqlim dəyişikliklərinin müşahidəsi və təhlilində keyfiyyətli və açıq məlumatlara çıxışı mümkün edir.

Müstəqillik necə qorunacaq?

Genişzolaqlı və mobil şəbəkə təhlilləri üzrə qlobal şirkət olan “Ookla”nın aprel ayı üzrə hesabatına əsasən, Azərbaycanda genişzolaqlı internetin sürəti son 12 ay ərzində əhəmiyyətli dərəcədə artaraq orta hesabla 76,87 Mbit/s-ə çatmışdır. Bu, illik sürətin 96% artımı deməkdir. Qeyd edim ki, ötən ilin aprel ayında bu göstərici 39.24 Mbit/s idi.

Dövlət mərhələli şəkildə qurumların informasiya sistemlərindəki məlumat bazalarını “təmizləyir”, artıq 30 milyon uyğunsuzluq aşkarlanaraq dürüstləşdirilib.

Azərbaycan və Çin arasında kosmosda əməkdaşlıq və kosmik fəzadan dinc məqsədlərlə istifadə üzrə imzalanmış Anlaşma Memorandumu ölkəmizin kosmik sənayesinə strateji təsir göstərə biləcək mühüm addım kimi qiymətləndirilir. Çin bu sahədə Ay və Mars missiyaları həyata keçirmiş, “BeiDou” naviqasiya sistemi və “Tiangong” kosmik stansiyası ilə texnoloji müstəqilliyini təsdiqləmiş güclü tərəfdaşdır. Bu əməkdaşlıq Azərbaycan üçün yalnız texnoloji transfer deyil, həm də kosmik layihələrdə birbaşa tərəfdaşlıq imkanları yaradır.