Bağla
Axtarış sözünü daxil edin
ABŞ-da yeni Tramp administrasiyası Afrikaya uzanır. Trampın 1991-ci ildə Somalidən müstəqilliyini elan edən Somalilandı rəsmən tanımaq üçün danışıqlara başladığı Amerika mətbuatına sızdırılıb.
Somalinin xəritədə harada olduğuna baxdıqda Vaşinqtonun bu mümkün addımının mənası aydın olur. Cibuti, Efiopiya və Somali üçbucağının ortasında yerləşən Somaliland dənizdən Ədən körfəzi vasitəsilə Yəmənə qonşudur. Yəmən uzun müddətdir ki, həm İsrailin, həm də ABŞ-ın regionda ən böyük baş ağrısı”ndan biri olub. İranın dəstəklədiyi Husi milisləri səbəbiylə Şərq və Qərb dəniz nəqliyyatını birləşdirən Süveyş kanalı və Ədən körfəzi Husilərin hücumları səbəbindən demək olar ki, yararsız hala düşüb. ABŞ-İsrail ikilisinin yeni məqsədi, Amerika qüvvələrinin keçən həftə Yəmənə böyük hücumu nəticəsində Suriya və Livanda İranın təsirinin qırılmasından sonra Yəmənin “şiə hilalının bir hissəsi” olmasının qarşısını almaq olmalıdır. Tramp həmçinin husi milislərini rəsmi olaraq terrorçu elan edib.
Tramp administrasiyasının Somalilandı tanıması həm Afrikada, həm də Yaxın Şərqdə bütün tarazlıqları dəyişəcək bir addım olardı.
ABŞ Somalilandı tanısa, onun Somali ilə münasibətləri pisləşəcək. Somalidə hələ də kiçik bir amerikalı əsgər qrupu var. Tramp bu qoşunları prezident kimi ilk müddətində çıxarmışdı. Lakin Bayden administrasiyası onu yenidən göndərdi. Bu, Trampa Amerika qoşunlarını Somalidən çıxarmaq və yaxın gələcəkdə onları Somalilendə yönləndirmək üçün yol açır. Somaliland Yəməndəki Husi milislərinə hücum etmək üçün ideal mövqedədir. Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri Yəmənə qarşı Somalilandda qurduğu hərbi baza vasitəsilə hücumlar həyata keçirir. İsrail hələ Somalilandı rəsmi olaraq tanımasa da, bu ölkənin administrasiyası ilə əlaqələr qurub. İsrailin də Somalilandda bazası olması an məsələsidir. ABŞ-ın da eyni yolla gedəcəyi ehtimalı yüksəkdir. Dənizə çıxışı olmayan Efiopiya, Somaliland ilə razılaşmasına uyğun olaraq Ədən körfəzindəki Berbera limanından istifadə edir. Bu vəziyyət həm Somalini, həm də Efiopiyanın şimal qonşusu və regional rəqibi Misiri narahat edir. Türkiyənin vasitəçiliyi ilə keçirilən Somali-Efiopiya danışıqları zamanı əldə edilən razılaşmada Efiopiyanın Somaliland limanlarından istifadəsinə mane olacaq maddənin yer almaması diqqət çəkir. ABŞ-ın Somalilanddakı marağında Çin faktoru da mühümdür. Çünki, Vaşinqton Somalilandda hərbi baza quraraq cənubdan Cibutidəki Çin bazasına nəzarət etmək istəyir.
Pərviz Əliyev
visiontv.az
