Avropa İttifaqı ABŞ-ın seçilmiş prezidenti Donald Trampın Danimarkanın Qrenlandiya muxtar ərazisinə nəzarəti ələ keçirmək üçün hərbi hücumu istisna etməkdən imtina etməsini "vəhşi hipotetiklik" kimi rədd edərək, Trampın işğalı halında Aİ dövlətlərinin adanı müdafiə etməyə məcbur olacağını təsdiqləyib.
Yanvarın 20-də Ağ Evdə ikinci müddətə inauqurasiya mərasimi keçiriləcək Tramp çərşənbə axşamı keçirdiyi mətbuat konfransında Danimarka nəzarəti verməkdən imtina edərsə, minerallarla zəngin Arktika adasına nəzarəti ələ keçirmək üçün hərbi əməliyyatları istisna etməkdən imtina edib.
Uzun müddət ABŞ-ın müttəfiqi olan Brüsseldə yerləşən 27 ölkədən ibarət blok gələn administrasiya ilə işləməyi “səbirsizliklə gözlədiyini” deyərək, Trampla şifahi sparrinq oyununa cəlb edilməməyə çalışır.
Trampın Qrenlandiyanı ələ keçirmək üçün hərbi əməliyyatları istisna etməkdən imtina etməsinə gəlincə, Avropa Komissiyasının sözçüsü deyib: “Biz hələ daxil olmayan administrasiya haqqında kifayət qədər vəhşi hipotetik şeylərdən danışırıq”.
Başqa bir sözçü əlavə edib ki, dövlətlərin suverenliyinə “prinsipial olaraq” hörmət edilməlidir. Komissiyanın sözçüsü Paula Pinho Qrenlandiyanın Aİ üzvlərini hücum halında bir-birlərinə kömək etmələrini şərtləndirən qarşılıqlı müdafiə bəndinin əhatə edib-etməməsi ilə bağlı suala belə cavab verib.: "Biz həqiqətən, ətraflı izah etmək istəməyəcəyimiz son dərəcə nəzəri bir şeydən danışırıq".
Aİ üzvü Danimarkanın muxtar ərazisi olan Qrenlandiya Aİ-nin əlaqəli ərazisidir.
Tramp uzun müddətdir Qrenlandiyanın ələ keçirilməsi ilə bağlı fərziyyələr irəli sürüb. O, çərşənbə axşamı "Bizə milli təhlükəsizlik məqsədləri üçün Qrenlandiya lazımdır" deyərək, Danimarkanın "azad dünyanı qorumaq" üçün ondan imtina etməsinin lazım olduğunu iddia edib.
Günün əvvəlində Tramp sosial mediada Amerikanın Qrenlandiyanın ələ keçirilməsi potensialının “olmalı olan bir razılaşma olduğunu” yazıb və Qrenlandiyaya səfər edən böyük oğlu Donald Trampın fotolarını yükləyib.
"QRENLANDIYANI YENİDƏ MÖHTƏŞƏM EDİN" Tramp əlavə edib.
Aİ üzvləri Almaniya və Fransa da yeni ABŞ liderinin bu təklifinə tək-tək qarşı çıxıb.
Almaniya kansleri Olaf Şolz Trampın şərhlərindən təəccübləndiyini bildirib və Avropa tərəfdaşlarının sərhədlərin toxunulmazlığının beynəlxalq hüququn əsas prinsipi olduğunda razı olduqlarını deyib.
"Bu prinsip tətbiq edilir və bizim sülh şəraitimizin təməlini təşkil edir," Şolz jurnalistlərə deyib.
"Avropa tərəfdaşlarımla apardığım müzakirələrdə ABŞ-dan gələn son bəyanatlarla bağlı müəyyən anlaşılmazlıq yaranıb. Sərhədlərin toxunulmazlığı prinsipi hər bir ölkəyə şamil edilir, bizdən şərqdə və ya qərbdə olmasından asılı olmayaraq", Şolz qeyd edib və Rusiyanın Ukraynaya qarşı təxminən üç ildən bəri apardığı işğalın bu prinsipi pozduğunu əlavə edib.
Fransa Xarici İşlər Naziri Jan-Noel Barro Fransanın "Inter" radiosuna bildirib ki, "Aİ-nin digər ölkələrin, hansı olursa olsun, öz sərhədlərini təcavüz etməsinə icazə verməsi məsələsi yoxdur. Biz güclü bir qitəyik. Daha da güclənməyimiz lazımdır".
Barro ABŞ-ın 600 ildən artıq müddətdir Danimarkaya məxsus olan bu geniş Arktik adaya hücum edəcəyini düşünmədiyini qeyd edib.
Barro ABŞ-ın "təbiət etibarilə imperialist olmadığını" düşündüyünü və bunun dəyişəcəyinə inanmadığını əlavə edib.
visiontv.az