Bağla
Axtarış sözünü daxil edin
Ukrayna münaqişəsi başlayan ticarət müharibəsi fonunda tamamilə əhəmiyyətsizləşir. Trampın məntiqi budur ki, Rusiya-Ukrayna atəşkəsi ilə blitskrieg iflasa uğradığından o, arxa plana keçir və indi silahlar Çinə tuşlanır. Tramp atəşkəsdən tamamilə imtina etmir, lakin diqqət açıq şəkildə dəyişir. Bu, Putinə daha şokolad təkliflərinin olmayacağına dair aydın işarə kimi qəbul edilməlidir, bütün limit tükənib. İstəyirsən, təklif olunanı götür, etməsən, özün bilərsən. Dövlət Departamenti bunu çox açıq şəkildə ifadə etdi "münasibətlər yalnız atəşkəsdən sonra yaxşılaşacaq".
ABŞ və Çin arasındakı ticarət müharibəsində hər iki tərəf itkilərə məruz qalacaq. Üstəlik, bütün ətraf ölkələr əziyyət çəkəcək. Bununla belə, Çin iqtisadiyyatının Amerika iqtisadiyyatından daha ciddi problemləri var. Həm Çin, həm də Amerika böyük borc yükü daşıyır. Çin nəhəng ticarət profisiti sayəsində bunun öhdəsindən gəldi, Amerika ənənəvi olaraq pul “çap edir” və inflyasiyanı qlobal iqtisadiyyata tökür. Tramp Çinin iqtisadi dayanıqlığının mənbəyini pozur, eyni zamanda Amerikaya faktiki olaraq heç bir təsir göstərmir. Bu yanaşma ilə Çin iqtisadiyyatından kənarda onları yenidən bölüşdürə bilməyərək çox tez problemlər toplamağa başlayacaq. Beş il əvvəl keçirilən stress testləri göstərdi ki, Çin iqtisadi artımının 4 faizdən az olması sistem əhəmiyyətli bankların yarısının sabitliyinə ölümcül təsir göstərəcək.
Beləliklə, Çinin bu müharibədəki mövqeyi o qədər də yaxşı deyil. Alternativ olaraq, çinlilər yığılmış problemlərini və borclarını yandırmaq üçün “real” müharibəyə başlaya bilərlər. Amma müharibədə qalib olmalıdır, əks halda hər şey daha da pis olacaq. Yaxud təslim olur və Trampla onun şərtləri əsasında və ya onlara yaxın sövdələşmələr edir. Seçim zəngin deyil. Si isə geri addım atmaq niyyətində deyil. Ukrayna artıq heç kimi maraqlandırmır. İndi diqqət tamamilə başqa istiqamətə yönəlib. Atəşkəs sırf texniki məsələyə çevrilir. Əslində, A planı uğursuz elan edildi və Tramp B planına keçdi. Plan A-nın məqsədi Avropanın ticarətinin ABŞ-a istiqamətləndirilməsi və Çinlə ticarətin azaldılması daxil olmaqla şərtlərini qəbul etməyə məcbur etmək idi. B planı Çinlə birbaşa qarşıdurmaya keçid olduğundan daha mürəkkəb və risklidir.
Yazmışdım ki, Trampın qərarları aprel-may aylarında kritik həddə çatacaq çünki aprelin 30-u Donaldın Ağ evdə 100-cü günü olacaq. Seçim öncəsi verdiyi heç bir vədi yerinə yetirə bilmədi. Bu səbəbdən başa düşür ki, vaxt onun əleyhinə işləyir və gecikmək olmaz.
Pərviz Əliyev
visiontv.az
