Mütləq monarxiya sıfırdan yaranmadı və bunun da səbəbləri var idi. İnkişaf etmiş orta əsrlərdə Avropada tək bir hökmdarın güclü gücünə malik dövlətlər yox idi. O dövrdə - XIV-XV əsrlərdə feodalların və kilsənin hökmranlığı var idi. Fransada mütləqiyyətin beşiyində dövlətin torpaqlarının yarıdan az hissəsi kralın ixtiyarında idi və onları bir sözlə - domen adlandırırdılar. Bəzi hallarda feodallar hətta monarxı bu və ya digər qanunu imzalamağa məcbur edə bilirdilər. Kilsənin gücünə gəldikdə, o, qeyri-məhdud idi və padşah onunla münaqişəyə girməyə cəsarət etməzdi.

                                                         Müasir dünyada mütləq monarxiyalar 

Avropada Vatikan; Svazilend - Afrikada; Qətər, Oman, Bruney, Səudiyyə Ərəbistanı - Asiyada. Bu ölkələrə müxtəlif titullu hökmdarlar rəhbərlik edir, lakin onların hamısını qeyri-məhdud hakimiyyət birləşdirir. Beləliklə, 16-cı əsrdə iqtisadi tərəqqinin təmin edilməsi və ya ondan qorunma zərurətindən yaranan mütləq monarxiya xarici amillər, uzun inkişaf yolu keçmiş və bu gün dünyanın 6 ölkəsində baş verir. Monarxiya  - ali olan hakimiyyət forması hökumət qismən və ya tamamilə bir şəxsə - monarxa məxsusdur və bir qayda olaraq, miras qalır. Yalnız monarx dövlət başçısı ola bilər. Feodalizm dövründə əsas idarəetmə forması idi.

Bütün monarxiyalarda vətəndaşlar de-yure subyektlərdir. 29 monarxiya, bunlardan 25-i Avrasiyada, 1-i Okeaniyada, 3-ü Afrikadadır.
Avropa: Andorra Knyazlığı, Belçika Krallığı, Böyük Britaniya Krallığı, Danimarka Krallığı, İspaniya Krallığı, Hollandiya Krallığı, İsveç Krallığı, Norveç Krallığı, Lixtenşteyn Knyazlığı, Lüksemburq Böyük Hersoqluğu, Monako Knyazlığı, Papalıq Vatikan Şəhər Dövləti.
Asiya: Bəhreyn Əmirliyi, Bruney Sultanlığı, Butan Krallığı, İordaniya Krallığı, Kamboca Krallığı, Qətər Əmirliyi, Küveyt Əmirliyi, Malayziya Sultanlığı, UAR Əmirliyi, Oman Sultanlığı, Tayland Krallığı, Yaponiya İmperiyası, Krallıq Səudiyyə Ərəbistanının.
Afrika: Mərakeş, Svazilend və Lesoto krallıqları. Okeaniya: Tonqa Krallığı. Əksər monarxiyalar konstitusionaldır: parlamentar və dualist.

Parlamentli monarxiyalar dövlət başçısı kimi monarxın mahiyyətcə yalnız güc, ənənə simvolu olduğu idarəetmə formasıdır. Monarxın mövqeyinin heç bir siyasi təsiri yoxdur, əsl qanunvericilik hakimiyyəti parlamentdədir. 
Dualistik monarxiyalar mütləq və parlamentar monarxiyalar arasında keçid halqasıdır. İcra hakimiyyəti monarxın, qanunvericilik hakimiyyəti parlamentin (İordaniya, Mərakeş, Lixtenşteyn, Monako, Lüksemburq) əlindədir.
Mütləqiyyət bütün hakimiyyətin bir şəxsin əlində cəmləşməsidir. Səudiyyə Ərəbistanı, Küveyt, Bruney, BƏƏ, Oman. Vatikan. Teokratik monarxiya - dövlət başçısı - istənilən məzhəbin başçısı. Vatikanda monarx seçilir və monarx taxtdan imtina edə bilər.

Hazırladı : Bünyamin Bünyadzadə

Visiontv.az