Kapat
Arama metni
Benzin fiyatlarına yapılan zammın ardından halkın protesto gösterileri düzenlediği İran'da hükümet ülke çapında internet erişimini engelledi. Erişim kısıtlamalarını gözlemleyen NetBlocks internet kesintisinin iki günü aştığını ve ülke çapında en fazla yüzde 5 kullanıcının internete girebildiğini belirtiyor.
Peki İran hükümeti bir milyon 650 bin kilometrekarelik yüzölçümü ve 80 milyonluk nüfusa sahip ülkede milyonlarca kişinin internet erişimini neden ve nasıl engelledi?
Visiontv.az`ın euronews`a atfen yaptığı habere göre, internete erişimin engellenmesi ülkede ilk kez yaşanmıyor. Ancak bu kez yapılan müdahale yalnızca İran için değil, teknik karmaşıklık açısından siber güvenlik örgütlerinin bu güne kadar tespit ettiği "en kompleks" kesinti olarak tanımlanıyor. NetBlocks Araştırma Direktörü Işık Mater'e göre "bu kesinti o kadar kompleks ki, tüm İran'ı internetten kesmeleri bir günlerini aldı".
İran'ın en büyük internet sağlayıcı ağı MCI, Rightle ve IranCell'in erişimlerini 15 Kasım'dan bu yana yavaşlatan hükümet, cumartesi gününden bu yana ise genişbant kesintilerle internet ulaşımını engelledi. Ülkedeki kesintilerin en dikkat çeken noktası, önceki örneklerden farklı olarak müdahalenin hem uluslararası hem de ulusal bağlantıları kapsaması.
euronews'e konuşan NetBlocks Araştırma Direktörü Işık Mater internet kesintisini şöyle değerlendirdi:
"ISNA haber ajansı dün yaptığı haber de Üst Ulusal Güvenlik Konseyi'nin internetin kesilmesi emrini verdiğini ama sebebini belirtmediklerini yazdı. Elbette ki asıl sebep, protestoları kontrol altında tutmaya çalışmak, protestolarda çekilen video ve fotoğrafların sosyal medyada paylaşılmasının önüne geçebilmek idi. Maalesef bunu yaparak hem zaten çok az olan ifade özgürlüğüne bir darbe daha vurmuş oldular. Bununla beraber hem ekonomiye hem de teknoloji sektörüne de zarar verdiler"
NetBlocks kesintilerin İranlıların güvenlik ve iyiliği için doğrudan tehdit oluşturduğunu söylüyor. Mater her gün çok sayıda mesaj aldıklarını ifade ediyor:
"Bize her gün en az 3-4 tane e-mail ve yığınla mesaj geliyor. Genelde yurtdışında yaşayıp, İran'da ailesi olanlar gönderiyor bu mesajları. Herkes durumdan çok endişeli. İnternet kesik olduğu için sevdikleri insanlardan, ailelerinden haber alamıyorlar. İnternet olmadığı için, bir İran vatandaşı öldürülse bile duyulmayacak, bilinmeyecek. Şeffaflık yok. O yüzden internet kesintisi otoritelere rahat davranma olasılığı veriyor. Protestolarda resmi olarak kaç kisi öldü bilmiyoruz mesela. En az 12 deniyor ama bu sayı doğru mu, değil mi kanıtlamak zor."
