Kapat
Arama metni
Özellikle son dönemlerde Fransa'nın Afrika müstemlekeçiyin sonun geldiğini görürük. Fransa 20. Əsrin ikinci yarsında Cənubi-Şərqi Asya torpaqları olan Kamboçya, Malezya, Vietnam kimi bölgelerde müstemleke hegemonyasını itirdi.
21. Əsirin ilk yarım illiyində ise Orta Afrika'daki müstemleke torpaqlarını itirmək ile qarşı qarşıyadı. Sənaye döneminden Fransa əlində olan Qabon, Ekvator Ginesi və Orta Afrika Respublikasi son illerde Fransa yönetimine qarşı üsyan bayragıni qaldiran devletlerdir.
Fransa'nin Asya ve Afrika torpaqlarınıdaki hökumranlığı sonlaninca Paris yönetimi yeni geosiyasi marağ dairesini Cenubi Qafqaz'ya veya Z. Brzeznsikinin ifadesi ile "Avrasiya Balkanlarına" çekti. Fransa'nın bu yeni xarici siyaset manevrası altında yatan esas amil Müstemleke ve kolonizm ideolojisi ile idare olunan Fransa üçün, sömurge, esaret döneminin bitmesini qebul etmemek olmuştur. Özellikle 2022 ci il Fevralında başlayan Rus-Ukrayna savaşı ile Rusya'nın diqqəti Ukrayna savaşına yöneldiyi üçün Paris yönetimi Qafqazyadaki Rus boşluğunu öz xeyirine doldurmaq istyir. Fransa üçün de bölge de en uygun mütteffik ölke Ermenistan olduğundan Qerb'in veya Fransa'nın yeni geosiyasi oyunu Ermenistan üzerinden şekilenmekdedir. Ermenistan'a nüfus etmek Fransa üçün cox rahatdır. Çunku bu ölkede var olan Ermeni Diasporasının Batı sevdası ve Anti-Rus siyaseti Fransa'nın bölgedeki siyasetine pozitif anlamda tesir etmektedir. Ülkesindeki Ermeni lobisinin desteği ile Fransa Cənubi Qafqazya'daki Rus hegemonyasını qırmaq ve öz müstemleke siyasetini bu bölgeye daşımaq niyetindedir. Son dönemlerde Fransa'nın Ermenistan'a herbi yardımı ve AŞPA da Ermeni haqlarını müdafiəsinə qalxması Ermenistan üçün Fransa artık bölgede yeni qəhraman, qorumacı devlet konumundadır.
Fransa'da Ermenistan'ı öz hakimiyetine çevre devleti kimi gördüyündən Cenubi Qafqazya'nı da özü üçün yeni tertiryol cografya olaraq görmekte ve bölgedeki Rus varlığına qarşı öz hegomonayısını uzun ömürlü etmek niyetindedir.
Fransa üçün yeni müstemleke ve revizyonist (yayılmacı) siyaseti Cenubi Qafqaz'ya üzerinden formalaşdırmaq niyetindedir. Bundan dolayı Fransa özünü Bölgede Ermenistan üçün Ağabey, böyük qardaş ve qoruyucu mələy konumunda görmektedir.
Rashıd SADIGOV.
Sakarya Üniversiteti, Beynəlxalq Münasibətlər üzrə Doktorantura tələbəsi
visiontv.az
