Xamenei hələlik istədiyini aldı: İsrail və ABŞ-nin hücumu arxa plana keçdi

16.04.2025

İranın danışıqlara getməsi konkret bir mülahizə ilə bağlı idi. İsrail və ABŞ-ın hücumuna məruz qalmamaq. Burada Amerika tərəfdən Tehranın ümid edə biləcəyi şirnikləndirici perspektiv yoxdur.

Bütün Amerika sanksiyalarının ləğvini təsəvvür etsək belə, bu, onların bərpa olunmayacağına zəmanət deyil. Trampın şərtlərinin nə ola biləcəyi hələ tam aydın deyil. Son prezidentliyi dövründə onun komandası nüvə proqramından, raket və pilotsuz təyyarələrin inkişafından imtina edərək İrana bütün cəbhələrdə təslim olmağı və Həmas, Hizbullah və Husilər kimi müttəfiqlərinə dəstəyi kəsməyi təklif etdi. Tehran gözləyir ki, bu dəfə sorğular heç də az təsir edici olmaya bilər. Ona görə də Tehran üçün məntiqli davranış məsələni uzadıb gecikdirməkdir. Uzun və çətin bir dialoqa girmək və bununla da dramatik nəticəni gecikdirmək üçün danışıqlara razılaşdı. Ancaq çətin ki, Tramp bu niyyəti anlamasın çünki, bir neçə raundla uzun danışıqlar aparmaq onun planlarının bir hissəsi deyil.

Bu, təbii ki, ABŞ-a tariflərin azaldılması və ya ləğv edilməsi ümidi ilə, eləcə də lazım gələrsə, İrana zərbə endirmək üçün kart-blanş təmin etmək ümidi ilə gedən Netanyahuya zərbədir. Nüvə sazişi üzrə danışıqların bərpası onun yekunlaşacağı anlamına gəlmir. Bayden administrasiyası dörd il çalışdı, amma heç nə alınmadı. Lakin o zaman ABŞ və Aİ də İranın Rusiya ilə əməkdaşlığı və ona pilotsuz təyyarələrin göndərilməsi, eləcə də İranda insan haqlarının pozulması məsələsindən çox narahat idi, halbuki xatırladığımız kimi etirazlar da olurdu. İndi ABŞ nə birinciyə, nə də ikinciyə əhəmiyyət vermir. Amma Avropa İttifaqı narahatdır.

Halhazırda fars diplomatiyası üçün danışıqlar və razılaşmalar nəticəsi bilinməyən zərbədən yaxşıdır. Və bu seçim hələ də qalır. Məsələ ondadır ki, İran regionda öz təsir rıçaqlarını bərpa edə bilmir. Suriyanın itirilməsindən və Hizbullaha vurulan zərbədən sonra onlar üçün işlər çətinləşdi. Yeri gəlmişkən, bu kontekstdə İranla danışmaq il yarım əvvəl gücünün pik həddinə çatdığı vaxtdan daha asandır.

Pərviz Əliyev

visiontv.az