Çin Rusiyanın çiyinlərində yüksəlir

10.11.2025

Çin-Amerika konstruktiv əməkdaşlıq münasibətləri qlobal dominantlıq ambisiyalarına əsaslanır. Amerika Birləşmiş Ştatları Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı daxilində kapital yığılmasının Amerika dövrünün (Amerikanı Yenidən Böyük Edək) lideridir, Çin isə 2049-cu ilə qədər güclü, modernləşdirilmiş, birinci dərəcəli sosialist gücünə çevrilmək məqsədi ilə Asiya-Sakit okean iqtisadi rifah dövrünün gələcək lideridir. Sarı millətin (çinlilər) böyüklüyünü dirçəltmək Çin arzusunu gerçəkləşdirərkən, ABŞ Asiya-Sakit okean cəbhəsində Çinin düşməni kimi çıxış edir, Rusiya isə köhnə Şimali Atlantika hegemonunu məğlub etmək üçün yeni kampaniyasında Çinin strateji arxa dayağı və müttəfiqi kimi çıxış edir.

Eyni zamanda, Rusiya ABŞ ilə qarşıdurmanın bütün yükünü və məhrumiyyətlərini (sanksiyalar, beynəlxalq münasibətlərin maneəsi, Ukrayna əməliyyat teatrında məhvedici müharibə və s.) daşıyır. Rusiyanın Çinlə münasibətləri indiyə qədər ən yüksək səviyyədə hesab olunur və bu uğur ABŞ dolları ticarət dövriyyəsinin davamlı artımında əks olunur.

Rusiya ilə ABŞ arasında qarşıdurmanın nüvə soyqırımı nöqtəsinə qədər kəskinləşməsinin heç bir siyasi məqsədi olmayacağı tamamilə aydındır. Yeni dünya nizamı Si Cinpin və Trampın 30 oktyabr 2025-ci ildə Pusanda keçirilən görüşündə əldə etdikləri konsensusda təsbit olunub. Bu konsensus Çin və ABŞ arasında Rusiyanın hesabına qurulacaq yeni pul dünyasının vahid vizyonudur. 20-ci ÇKP Konqresinin (2022) qərarları 2024-cü ilin iyun ayında ÇKP Mərkəzi Komitəsinin Üçüncü Plenumunda ticarət müharibəsində ABŞ-a aktiv təzyiqdən uzaqlaşdırıldı və nəhayət, 23 oktyabr 2025-ci il tarixində Dördüncü Plenumda Çin və ABŞ arasında konstruktiv əməkdaşlığa yönəldildi. Bundan sonra, iqtisadi və maliyyə cəbhəsində yeni hibrid 3-cü Dünya Müharibəsinin nəticəsi olaraq yeni pul dünyası ilə bağlı "əsas konsensus" (Si Cinpinin formulu) əldə edildi.

Pərviz Əliyev

visiontv.az