İranla bağlı Harris müdafiə yanaşmasını, Tramp isə çoxsaylı sanksiyaları vurğulayır
18.09.2024

İranın Birləşmiş Ştatlara və onun müttəfiqi İsrailə qarşı təhdidedici davranışı ABŞ prezidentliyi uğrunda yarışda rəqib olan Kamala Harris və Donald Trampın seçki kampaniyasında müzakirə etdiyi bir neçə xarici siyasət məsələsindən biridir. Maykl Lipin Harris və Trampın İran və onun proksilərindən gələn təhlükə ilə üzləşməkdə fərqli yanaşmalarına nəzər salır.

Demokratların prezidentliyə namizədi və vitse-prezident Kamala Harris İranla bağlı nisbətən qısa fikirlərini bir konsepsiya üzərində cəmləyib: müdafiə.

“Və bunu bilin: İrana və İranın dəstəklədiyi terrorçulara qarşı qüvvələrimizi və maraqlarımızı müdafiə etmək üçün lazım olan istənilən addımı atmaqdan heç vaxt çəkinməyəcəyəm”.

Onun Respublikaçı rəqibi, sabiq prezident Donald Trampla debatında Harris İsrailə müdafiə yanaşmasını genişləndirəcəyini vəd edərək deyib: “Mən həmişə İsrailə özünü müdafiə etmək imkanı verəcəyəm, xüsusən də, bu, İran və onun proksilərinin İsrail üçün yaratdığı hər hansı təhlükə ilə bağlı olarsa”.

Bayden-Harris administrasiyası İsrailin aprel ayında İranın misli görünməmiş hava hücumundan müdafiəsinə kömək etmişdi.

O, həmçinin keçən ay İranı bir daha bunu etməkdən çəkindirmək üçün bölgəyə hərbi gəmilər göndərib.

Brukinqs İnstitutunun xarici siyasət araşdırma direktoru Maykl O'Hanlon deyir ki, müdafiə yanaşması bəzi amerikalıları Harrisi sevdirə bilər.

“Düşünürəm ki, o, amerikalıların müharibədən yorulduğunu bilir və əlbəttə ki, daha birini axtarırmış kimi səslənmək istəmir. Beləliklə, kim müdafiəyə qarşı ola bilər, elə deyilmi? Amma amerikalılar hücumdan ehtiyat edirlər. Deməli, bəlkə də, xüsusilə də son dörddəbir əsrin tarixini nəzərə alsaq, bu, onun bir hissəsi ola bilər” - deyə, o bildirib.

Lakin Bayden-Harris administrasiyası həmçinin İranın proksilərinin avqust ayında İraq və Suriyadakı ABŞ bazalarına zərbələr endirərək və Qəzzada amerikalı girovu edam etməsi ilə təhdid dolu addımların artırdığını gördü.

“Birləşmiş Ştatlardan heç bir cavab alınmadı. Onlar müdafiə mövqeyini qoruyub saxlayıblar. Narahatlığım ondan ibarətdir ki, İran təxribat törətməyə və öz şərtləri əsasında gərginləşməyə davam edə biləcəklərinə dair mesaj alır ki, Birləşmiş Ştatlar təşəbbüsü öz üzərinə götürmür, cavab verir” - deyə, İrs Fondundan Viktoriya Koates bildirib.

Tramp prezident olarkən İranı pis davranışlarına görə ona sanksiyaların tətbiqi göstəricilərini önə çəkir.

“Çinə və digər ölkələrə dedim ki, “İrandan alsanız, bu ölkədə heç bir iş görməyə icazə verməyəcəyik və göndərdiyiniz hər bir məhsula 100 faiz və ya daha çox tarif tətbiq edəcəyik” - deyə, o qeyd edib.

Debatda o, Bayden-Harris administrasiyasını bu təzyiqi azaltmaqla İranı və onun proksilərini zənginləşdirməkdə ittiham edib.

O, həmçinin İran təhlükəsini həll edəcəyinə söz verib, lakin geniş məlumat verməyib: "Yaxın Şərqdə baş verənlərə baxın... Mən bunu tez həll edəcəm".

Tramp səlahiyyət müddəti ərzində İrana qarşı iki il davam edən “maksimum təzyiq” kampaniyası ilə məşğul olub.

Trampın bu strategiyanı təkrar etməkdən yayınması ona İrana daha tez təzyiq göstərən yeni siyasət yürütmək imkanı verir.

Harris və Tramp arasında bir oxşarlıq ondan ibarətdir ki, onların heç biri İran rəsmilərinin işarə etdiyi kimi İranın nüvə bombası yaradacağı təqdirdə nə edəcəklərini açıqlamır.

visiontv.az