“Dalğasız dənizdə kapitan olmaq asandır…”
“Dalğasız dənizdə kapitan olmaq asandır…”
27.09.2022 MEDİA Tərəfindən

Dənizə həsr olunmuş ömür, dalğalarla mübarizədə keçən həyat. 58 illik peşəkar dənizçilik həyatında sevgisi, fədakarlığı, cəsarəti, qətiyyəti və səbri ilə adını sahəsinin "ən yaxşıları" sırasına yazan gəmi kapitanı Behzat Esinduyla müsahibəni sizə təqdim edirik:

Yarım əsrdən artıq vaxt ərzində gəmi kapitanı olmusunuz?  Həyat hekayənizi eşitmək istərdik...
 
Əvvəlcə onu deyim ki, mən Kadıköy Həydərpaşa Fen Liseyini bitirmişəm. Ali təhsil almaq zamanı çatanda, atamın maddi imkanı olmadığı üçün, texniki universitetin xərclərini qarşılaya bilməyəcəyini bilirdim. Onun da təklifiylə Ali Dənizçilik məktəbini seçdim.
Mən dənizdə göz açan adamam. Mən Kalamış körfəzində böyümüşəm və bütün gəncliyimi dənizdə keçirmişəm. Orta məktəbin 1-ci sinfindən başlayaraq 6 il Fənərbaxçada avar çəkmişəm. Sonra Ali Dənizçilik məktəbinə daxil oldum. 
Daha sonra, Sivas tankerində peşəkar dənizçi həyatıma başladım. Sivas tankerində işlədiyim 9 ay ərzində sulfat turşusu daşıyırdıq. Dənizçilik işində bu işin texniki tərəfləri ilə barəbər mənəvi tərəfləri də önəmlidir. Xüsusən də xarici dil bilgisi şərtdir. "İngilis dilini yaxşı bilmirsənsə, bu işi görə bilməzsən…"

Bütün tələbələrə vurğuladığım bir şey var: “Əgər ingilis dilini yaxşı bilmirsinizsə, bu işi görə bilməzsiniz”. Heç vaxt dənizə getmə. Quruda heç nə edə bilməzsən. Məsləhət görürəm ki, ingilis dilini yaxşı biləsən və yanında ispan dilini qoy.  1980-ci ilin yanvar ayının əvvəlində Honq Konqa getdim. Mən iyrimi min ton paslı bərbad bir gəmidə işləmişəm. Ömrümdə bundan bərbad gəmi görməmişdim. Həmin gəmidə 11 aylıq müqavilə bağladım. Biz Madaqaskar, Keyptaun, Sinqapur xəttində fəaliyyət göstəririk. Sonra firmanın baş meneceri mənim o gəmidə iki il necə işlədiyimlə maraqlandı və işimi bəyəndiyi üçün məni Honq-Konqa çağırdı.  Ailəmi də Honq-Konqa gətirməli oldum. Mən orada əməliyyatlar üzrə menecer idim.

 
Uzun illər dünyanın bir çox ölkələrində yaşamısınız. Xaricdəki təcrübələriniz barədə bizə məlumat verə bilərsinizmi? 

 
Sonra baş menecer məni Maltaya göndərdi. Ailəmlə birlikdə Maltaya getməli oldum.  Mən cəmi 16 il Maltada qaldım. Beş il belə işlədikdən sonra İran-İraq müharibəsi zamanı kapitan kimi işə başladım. Küveyt-Xor Fakkan xətti ilə işləyirdim. Bura bomba xətti idi. Günəş batan kimi qalxıb günəş doğmadan lövbər salırdıq. 

Sonra Türkiyənin Maltadakı Fəxri Konsulluğunda işlədim. Mən 11 il türk gəmi sahiblərinə xidmət etmişəm. Sonra Maltanı tərk edib Moskvaya köçdüm. Moskvada olduğum 3 il ərzində həm agentlik, həm də yük bağlama işində işlədim.  Daha sonra 1999-cu ildə Türkiyədə böhran yaşandı. Böhranla əlaqədar olaraq qiymətlər aşağı düşdü. Gəmiləri geri qaytarmalı olduq. 77 yaşım var, ömrümün yarım əsrini dənizdə keçirmişəm, amma hələ də dəniz üçün çox darıxıram. Mən hələ də hər fürsətdə gəmilərin bütün problemləri, o cümlədən maşınların zədələnməsi ilə məşğul oluram. Gəmiyə minəndə psixoloji olaraq rahatlaşıram. Gəminin kapitanı səbirli və sakit olmalıdır.
 
Kapitan olduğunuz müddətdə heç vaxt unuda bilməyəcəyiniz gəmi olubmu?
 
Mənim üçün işlədiyim gəmi həm də mənim evimdi. İşlədiyim hər gəmini sevmişəm. Amma Süveyş kanalında “Beş vadi” gəmisinə ilk dəfə minəndə göyərtəyə mindiyim anı təsvir etmək mümkün deyil. Dəhşətli gəmi idi. 
  
Gənc kapitanlara nə məsləhətiniz var?
 
Məncə hər şey məktəbdən başlayır. Dənizçi olmaq istəyən şəxs ilk növbədə məktəbdə “Sən dənizçisən ya yox?” sualını özünə ünvanlamalıdır. İnsan dənizi sevmirsə, dənizçi deyilsə, heç vaxt yaxşı kapitan ola bilməz. Hər şey dənizi sevməkdən başlayır...
 
Dənizçilik şüuru necə təmin edilməli və onun mədəniyyəti necə yaşadılmalıdır?
 
Sevmədiyin işlə məşğul olmaq əzabdır. Hər şey dənizi sevməkdən başlayır. Sonra dəniz şüuru var. Dəniz nizam-intizam tələb edir. İş intizamı, iş etikası və özünə intizam vacibdir. İntizamı olmayan insan mütləq bir gün divara çırpılacaq. Bunlar olmasa, dənizi sevsən də dənizçi ola bilməzsən. Dəniz mədəniyyətini yaşatmağın başlanğıcı dənizi sevməkdir. Məsələn, bizdə daha çox Qara dənizdən dənizçilər çıxır. Çünki dənizçilik mədəniyyətləri zəngindir.


 
          Filippin ən yaxşı dəniz ölkəsidir...


 
Dünyanı gəzmiş biri kimi hansı ölkəni “dənizçi ölkə” adlandırırsınız?
 
Məncə Filippin bu gün ən yaxşı dəniz ölkəsidir. Ölkə yüzlərlə adadan ibarət dənizçilik ölkəsidir. Və dənizçilərdən ildə təxminən 20 milyard dollar gəlir əldə edir.  Burada maaşlarından çox cüzi bir məbləğ tutaraq dənizçilərdən tutmuş kapitanlara qədər dənizçilərə ev verirlər. Market, məktəb, xəstəxana, hər şey var. Bir sözlə dənizçi ailəsinə dəyər verirlər. Bu adamlar “hamımız bir ailəyik, bu hamımızıq” şüarı ilə gəmiyə minirlər. Gəmi sahibləri ildə 2-3 dəfə Manilaya gedirlər və burada dənizçilər və onların ailələri üçün böyük bir ziyafət verilir. Gəmi sahibləri xidmət göstərirlər. Dənizçiyə verilən qiymətə baxın! Dəniz piyadalarına ailə kimi yanaşılır.

Hazırladı: Bünyamin Bünyadzadə

Visiontv.az