Putin “Avropanı Rusiya qazı ilə təmin edən ən mühüm arteriyalardan birinə” çevrilmiş “Türk axını”nın artan rolunu vurğulayaraq, Ukrayna taxılının dəniz yolu ilə ixracının təşkilində Ərdoğanın xidmətlərini qeyd edib.

Ukrayna taxıl
Rusiya prezidenti türkiyəli həmkarının Qara dəniz limanlarından Ukrayna taxılının ixracı ilə bağlı məsələnin həllində iştirakını qeyd edib. Putin Ərdoğana ixraca başladığına və eyni zamanda Rusiya ərzaq və gübrələrinin dünya bazarlarına fasiləsiz tədarükü ilə bağlı paket qərar qəbul edildiyinə görə təşəkkür edib.

Rusiya liderinin dəfələrlə Rusiya Federasiyasının Ukrayna taxılının ixracına müdaxilə etmədiyini vurğulamasına baxmayaraq, Kiyev uzun müddət bu prosesə başlamaqdan imtina edib. Türkiyənin və BMT-nin vasitəçiliyi ilə hər şeyi yerindən tərpətmək mümkün olub - iyulun 22-də İstanbulda qida və gübrələrin beynəlxalq bazara tədarükü ilə bağlı sənədlər paketi imzalanıb. O cümlədən İstanbulda Birgə Koordinasiya Mərkəzi yaradılıb, onun çərçivəsində Rusiya, Türkiyə, Ukrayna və BMT nümayəndələri Ukrayna taxılının daşındığı gəmilərin marşrutlarına nəzarət edir və silah qaçaqmalçılığının qarşısını almaq üçün gəmilərə baxış keçirirlər. Avqustun 1-də taxılla yüklənmiş ilk quru yük gəmisi Odessa limanını tərk etdi. Bundan əlavə, BMT ərzaq və gübrələrin normal ticarətinə mane olan anti-Rusiya məhdudiyyətlərinin aradan qaldırılmasına yardım etməyi öhdəsinə götürüb.

Putin vurğulayıb ki, ərzaq tədarükü məsələsi “bir çox ölkələr, xüsusən ərzaq və gübrə təchizatı ilə bağlı böyük problemlərin astanasında olan inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün” aktualdır.
"Türk axını"
Putin “Türk axını”nı “Avropanı Rusiya qazı ilə təmin edən ən mühüm arteriyalardan biri” adlandırıb və qeyd edib ki, qaz kəməri “karbohidrogenlərimizin tədarükü üçün bütün digər istiqamətlərdən fərqli olaraq, düzgün, heç bir nasazlıq olmadan ritmik işləyir”.
Eyni zamanda, Avropanın Rusiya qazının əsas hissəsini aldığı “Şimal axını” qaz kəməri iyunun ortalarından məhdudiyyətlərlə işləyir, iyulun sonundan isə nəqletmə layihə gücünün 20%-ni təşkil edir. “Qazprom”un izahatlarında dəfələrlə vurğulandığı kimi, bu, Qərbin Rusiyaya qarşı tətbiq etdiyi çoxsaylı sanksiyaların nəticəsi idi. Xüsusilə, qəbul edilmiş məhdudiyyətlər Kanadadakı Siemens zavodunda təmir olunan turbinin çatdırılmasına mane olur. İndi o, Almaniyadadır və burada turbin Rusiyaya çatdırılmağa çalışırlar.

“Hesab edirəm ki, avropalı tərəfdaşları qazımızın Avropa bazarına fasiləsiz tranzitini təmin etdiyinə görə Türkiyəyə minnətdar olmalıdırlar”, - Putin fikrini yekunlaşdırıb.

"Akkuyu" AES
Ankara üçün Rosatom tərəfindən həyata keçirilən "Akkuyu" AES-in tikintisi məsələsi çox vacib olaraq qalır. Ərdoğanın sözlərinə görə, “işləri elə aparmaq lazımdır ki, onlar qrafikə uyğun getsin”.

"Akkuyu" Türkiyənin ilk atom elektrik stansiyası olacaq. Hər dörd enerji bloku istismara verildikdən sonra o, ildə təxminən 35 milyard kilovat-saat elektrik enerjisi istehsal edəcək ki, bu da ölkənin tələbatının 10%-ə qədərini ödəyəcək. İyulun 21-də dördüncü blokun tikintisinə başlanılıb və Rosatomun direktoru Aleksey Lixaçovun sözlərinə görə, birinci blok üçün nüvə yanacağının 2023-cü ilin mayında AES-ə çatdırılması planlaşdırılır. Layihə tamamilə Rusiya tərəfindən maliyyələşdirilir, xərclər stansiya istifadəyə verildikdən sonra elektrik enerjisinin satışından əldə olunan gəlir hesabına ödəniləcək.

Suriyadakı vəziyyət
Hər iki prezident Suriyadakı vəziyyəti müzakirə etməyə hazır olduqlarını bildiriblər. “Burada Türkiyə və Rusiya vəziyyətin normallaşmasına çox böyük töhfə verib”, - Putin bildirib.

Moskva, Ankara və Tehran Suriyadakı münaqişənin sülh yolu ilə həllinin təminatçısı kimi çıxış edirlər. Sonuncu üçtərəfli danışıqlar iyulun 19-da İranda keçirilən “Astana prosesi” formatının təşəbbüskarı ölkələr olub.

İkitərəfli Münasibətlər
Putinin sözlərinə görə, Rusiya və Türkiyənin həyata keçirməli olduğu çoxlu ikitərəfli layihələr var. O xatırladıb ki, “ticarət dövriyyəmiz 57% artıb, bu ilin ilk aylarında isə may ayı daxil olmaqla, iki dəfə artıb”.

Öz növbəsində, Ərdoğan danışıqların “ikitərəfli münasibətlərdə yeni səhifə açacağına” ümid etdiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, Soçidə iki ölkə liderləri “irəliləyişlə bağlı suala son qoymağı” planlaşdırırlar.

Görüşün nəticəsi Rusiya və Türkiyə arasında ticarət əlaqələrinin inkişafına dair memorandumun imzalanması olmalıdır.

visiontv.az